Hangi tür gemi olursa olsun bir geminin taşıyacağı yüklerin, tabi olacağı ücret tarifelerinin, ödenmesi gereken vergilerin ve resmi yeterlilik düzeyinin belirlenmesinde, uluslararası kabul gören standartlara göre inşa kapasite ölçümleri bellidir. Denizcilik sektöründe bu ölçümler tonaj olarak ifade edilir. Örneğin bir geminin gros tonajı, geminin büyüklüğü ne olursa olsun bütün kapalı alanlarının hacminin 100’e bölünmesi ile elde edilen hacminin ölçüsüdür. Net tonaj ise, bir geminin gros tonajından, bu geminin işletilmesi ile ilgili alanlar düşülerek elde edilen tonaj değeridir. Yani geminin, aldığı yükleri taşımak için kullanılan kapalı alanların hacmidir. Deplasman tonaj değeri, bir geminin yüzerken taşırdığı suyun miktarıdır. Yani geminin ve içinde bulunanların ton olarak ağırlığıdır.

Her gemi ambarının alabileceği dökme katı, sıvı veya genel yük miktarı bellidir. Gemilere yükleme yapılırken iki farklı ölçü esas alınmaktadır: dökme hububat (grain) veya balye. Dökme yük kapasitesi, bir geminin alacağı hububatın tüm ambarlarını dolduracak toplam yükleme hacmidir. Ambarların dökme yük hacimleri, yüklenecek yükün istif faktörü esas alınarak hesaplanır.

Deniz taşımacılığı işinde, yük istif ve elleçleme işlemlerinde, istif prensipleri dikkate alınmaktadır. Bu prensipler şunlardır: yüklerin korunması, taşıma maliyeti, gemi ve yük hacim verimi, navlun kazancı, yüklerin hızlı boşaltılması, iş güvenliği ve geminin dengesinin korunması.

Tankerlerde akaryakıt veya kimyasal yüklerin miktarı hesaplanırken, yoğunluk = kütle / hacim ilkesine dayanılmaktadır. Petrol ürünleri ve kimyasal maddeler, ısınmaya bağlı olarak genleşir ve yükün miktarında değişime neden olur. Bu yüzden kütlenin korunumu kuralı gereğince sıcaklıktaki değişimler yoğunluk tarafından dengelenir ve standart sıcaklıkta yoğunluk esas alınarak, ölçülen hacim aynı sıcaklığa kalibre edilir.

Örneğin petrol tankerlerinde yük hesabı yapılırken önce yükün seviyesi ölçülür. Bu değer ullage denilen yükseklik değeridir. Ullage, tankın boş kısmının yüksekliğidir ve özel bir cihaz kullanılarak ölçülür. Bu cihaz hem tankın boşluk seviyesini, hem tank içindeki yakıtın sıcaklığını, hem de tankta varsa su seviyesini ölçer. Bundan sonrası tamamen yapılacak hesaplamaya bağlıdır.

Kısaca hacim hesaplamaları bilgi ve deneyim gerektiren bir iştir ve gözetim ve survey kuruluşlarında bu yetenekte çalışanlar bulunmaktadır.

Eğitimli ve deneyimli, uzman bir kadro ve güçlü bir teknik altyapıya sahip olan kuruluşumuz, deniz survey hizmetleri kapsamında, müşterilerine hacim hesaplama hizmetleri de vermektedir.