İş güvenliği demek, işletmelerde yaşanan iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçmek ya da bunları en düşük seviyeye indirmek, makine ve ekipmanlar üzerindeki hasarları önlemek ve üretimin devamlılığını sağlamak amacı ile önlemler almak ve planlı ve yöntemli çalışmalar yürütmek demektir.

İş güvenliği çalışmalarının üç temel amacı bulunmaktadır:

• Alınacak sağlık ve güvenlik önlemleri sayesinde çalışanları korumak
• Verim artışı ve kalite üstünlüğü elde ederek üretimi korumak
• Risk değerlendirmesi, yangından korunma tedbirleri ve acil durum planları ile işletmeyi korumak

Bu kapsamda olmak üzere işverenlere, her türlü önlemi almak, organizasyon yapmak, eğitim vermek, bilgilendirmek, gerekli araç ve gereçleri sağlamak, iyileştirme çalışmaları yapmak, yaşamsal ve özel tehlike arz eden yerler için tedbirler almak ve risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak gibi birçok sorumluluk düşmektedir. Bütün bu sorumlulukların temelini, yapılacak denetimler teşkil etmektedir. Ancak çalışanların da alınacak her türlü önleme uymak, eğitimlere katılmak, araç ve gereçleri doğru ve amacına uygun kullanmak, iş süreçlerine uymak, kendini ve diğer çalışanları tehlikeye düşürmemek ve ciddi ve yaşamsal bir tehlike ile karşılaştığı zaman üst yöneticilere bilgi vermek sorumlulukları bulunmaktadır.

Bütün bu sayılan gereklilikleri karşılamak üzere 1999 yılında Britanya Standartları Enstitüsü tarafından İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Standardı (Occupational Health and Safety Assessment Standards - OHSAS) olarak adlandırılan OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı yayınlanmıştır. Daha sonra birkaç kez güncellenen bu standart, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standartları ile uyumlu hale getirilmiştir.

Aslında OHSAS 18001 standardı, yine aynı kuruluş tarafından 1996 yılında yayınlanan BS 8800 Mesleki Sağlık ve Güvenlik Yönetim Sistem Rehberi üzerine inşa edilmiştir. Ancak bu standardın eksikliği, herhangi bir belgelendirme çalışmasına temel teşkil etmemesidir. Bu eksiklik yüzünden başka kuruluşlar da işçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik başka standartlar yayınlamıştır. OHSAS 18001 standardı bütün bu farklı standartları biraraya getirmiştir.

Bu sistemin en belirgin özellikleri şunlardır:

• Risk değerlendirmesi yapılması
• Çalışanların katılımının sağlanması
• Uzman katkısının sağlanması
• İşletmede koruma ve önleme bilincinin gelişmesi
• Çalışanların eğitimi ve bilgilendirilmesi

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) rakamlarına göre dünyada 2.8 milyar insan işgücüne katılmaktadır. İş kazalarından ve meslek hastalıklarından ölenlerin sayısı 2.2 milyondur. Her yıl dünya genelinde 270 milyon iş kazası ve 160 milyon meslek hastalıkları ile karşılaşılmaktadır.

Ülkemizde ortalama her 4 dakikada bir iş kazası olmaktadır. Her 90 dakikada bir kişi sakat kalmaktadır. Her 4 saatte bir kişi yaşamını kaybetmektedir. Yılda ortalama 100 bin iş kazası olmaktadır. Bunların içinde ölümle sonuçlanan kazaların sayısı 1500’dür.

İş kazalarının en büyük nedenleri, güvensiz davranışlar (yüzde 88) ve güvensiz durumlardır (yüzde 10). Yani yaşanan bütün kazaların ortak nedeni çalışanların hatalı davranışlarıdır (yüzde 98). Bu bakımdan OHSAS 18001 standardı, işletmelerin çok ciddi önlemler almaları ve uygulamaları konusunda yol gösterici olmuştur.

Kuruluşumuz OHSAS 18001 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi’ni kuran ve yöneten işletmelere belgelendirme hizmetleri vermektedir.